Vakantiestress

​Met mijn mobiel in de hand ren ik naar de auto. Ondertussen tik ik razendsnel nog een laatste mail. Gelukkig, mijn man rijdt het eerste stuk. Kan ik nog even mijn out-of-office instellen en mijn mentale to-do-list langslopen. Alles is gevinkt. Tijd om adem te halen. Nog 900 kilometer om in het vakantieritme te komen...

Adrenaline
Het is vaste prik: op de dag van vertrek is mijn adrenaline niveau verhoogd. Soms zorgt mijn uitstel gedrag voor allerlei last-minute dingen. Vaak zijn het echter onverwachte zaken die de laatste dag spontaan binnenvliegen. Mijn actie-lijst komt in de verdrukking en het afbouwen gaat totaal niet zoals gepland. Op vakantie heb ik vervolgens even tijd nodig om af te schakelen.

Verwachtingen
Vanuit het paradigma vakantie=leuk, is vakantiestress een paradoxaal verschijnsel. Toch blijk ik niet als enige met dit fenomeen te kampen. Het Fonds Psychische Gezondheid heeft er zelfs een definitie voor: ‘een gevoel van spanning, veroorzaakt door een vrije periode.’ Voor de reis kunnen voorbereidingen stressvol zijn (angst voor het onbekende), tijdens de trip kunnen verwachtingen niet matchen, wringt je eigen ritme met dat van een andere cultuur, of kan het moeilijk zijn om het arbeidsethos los te laten. Oftewel: je hebt nog steeds het idee van alles te moeten. De gevolgen van (onbewuste) spanningen variëren van ruzie en vermoeidheid tot ziekte.

Kunst
Met thuisblijven voorkom je een hoop gedoe. “De vreugde van ‘er zijn’ weegt voor mij niet op tegen alle moeite die ik moet doen om er te komen” aldus Ad Vingerhoets, hoogleraar psychologie. Voor mij is dat echter geen optie. Reizen ervaar ik als verrijkend én (uiteindelijk) ontspannend. Het laatste Flow Magazine verwoordt het treffend: vakantie is een levensles. Blijft wel de vraag hoe je rustiger op pad kan gaan en dus sneller werk- en privé-perikelen achter je laat.
Volgens velen is een goede voorbereiding de sleutel tot succes: bestemming uitzoeken, lijsten maken, tas klaar hebben staan. Aan het plannen en verkennen van je reisdoel zit echter een grens. Filosoof Alain de Botton schrijft daarover in zijn boek De kunst van het reizen. Op grond van (te) mooie brochures en internetplaatjes creëer je verwachtingen. Die zijn echter nooit de gehele werkelijkheid. Immers, wij laten in ons geheugen ook bepaalde beelden achterwege. Teleurstelling ligt zo op de loer.

Persoonlijke ontwikkeling
Ook het hebben van verwachtingen over jezelf en/of je reisgenoten kan onnodige ruis veroorzaken. Laat je op vakantie dus niet (ver)leiden door interne en externe verwachtingen zoals dat vakantie alleen maar GE-WEL-DIG, avontuurlijk, romantisch en vul zo maar aan moet zijn. Gun jezelf daarentegen tijd voor reflectie en verdieping. Een paar vrije weken zijn bij uitstek geschikt om bewust bij jezelf en anderen stil te staan. Dit vraagt rust en dus ook de keus om niet alles te willen zien en doen. Ook (of misschien wel juist) een ongeplande dag kan bijzondere ervaringen opleveren.  

Tips
Kortom, de volgende tips helpen wat mij betreft bij vakantiestress:

• Beperk je verwachtingen (voor mij geldt dit dus ook voor de dag van vertrek);
• Neem en gun jezelf rust (durf ‘niet nuttig bezig te zijn);
• Leef volgens het locale ritme (‘when in Rome, do as the Romans do’);
• Sta open voor spontaniteit: doorbreek vaste patronen en ga eens agenda- en navigatieloos op pad.